Zorginkoop: scherper of schever?

Al meer dan een jaar roepen onder meer fysiotherapeuten en logopedisten dat ze in de relatie met zorgverzekeraars vaak moeten ‘tekenen bij het kruisje’ en er een scheve verhouding over de zorginkoop is.

De minister roept tegelijkertijd de zorgverzekeraars op tot scherper inkopen. Wordt dat dan scherper of schever inkopen, vraag ik mijzelf af. En krijgt de minister de signalen over de problemen in de zorginkoop wel helder binnen?

Kraakhelder

De nieuwe monitor Zorginkoop van de Nederlandse Zorgautoriteit brengt het beeld kraakhelder. Het rapport legt nog een keer keurig de vinger op de zere plek. De analyse van de Nederlandse Zorgautoriteit is krachtig: er is een ongelijkwaardige positie tussen zorgverzekeraars en eerstelijnsaanbieders als het gaat om contractering. Tekenen bij het kruisje bestaat. Financiële belangen zijn leidend in het onderhandelingsproces. Terwijl belangrijke aspecten zoals kwaliteit, innovatie en service van ondergeschikt belang lijken. Zorgverzekeraars zijn vaak onvoldoende toegerust op een inkoop op grote schaal, doordat zij werken met tamelijk kleine en gescheiden inkoopafdelingen met weinig medische adviseurs.

Een ouderwetse pageturner dus, deze actuele stand van zaken op de zorginkoopmarkt in de cure. Ik was vooral benieuwd naar de oplossingen die de toezichthouder zou aandragen. Op naar het slothoofdstuk. Gaat de Nederlandse Zorgautoriteit haar tanden laten zien? Nee. De Nederlandse Zorgautoriteit stelt zich op het standpunt, dat het aan de rechter is om de redelijkheid en billijkheid van de inkoopvoorwaarden en het inkoopproces van zorgverzekeraars te toetsen.

Minister

En de minister? Die biedt de Tweede Kamer dit document ter informatie aan. En ondertussen roepen de minister en de Nederlandse Zorgautoriteit wel om het hardst om niet-gecontracteerde zorg niet langer te vergoeden (aanpassing artikel 13 Zorgverzekeringswet). Dat maakt volgens hen nog scherper inkopen mogelijk. Scherper of schever vraag ik mij af.

Het verwijzen naar de rechter vind ik een brevet van onvermogen. Als in een bepaalde sector over de hele linie redelijkheid en billijkheid in het inkoopproces ontbreekt, dan hebben de NZa en de minister een taak vanuit hun ordenende rol om in te grijpen. Dit voorkomt onnodige juridisering van het inkoopproces en het verlies van premiegeld aan gevoerde rechtszaken. Ja, en dat kan ook als door concentratie juist zorgaanbieders een te grote machtspositie krijgen.

Gelijkwaardig speelveld

De minister heb ik de nodige vragen over dit document gesteld met het vriendelijke verzoek om op onderdelen nu echt aan het roer te gaan zitten. Een gelijkwaardig speelveld voor zorgaanbieders en zorgverzekeraars moet het uitgangspunt in contractering zijn. Dat vormt de basis voor scherp inkopen. Dat betekent dat zorgverzekeraars en zorgaanbieders zich allebei aan de Good Contracting Practices moeten houden. De minister en de Nederlandse Zorgautoriteit mogen dat prima sectorbreed afdwingen in plaats van individuele zaken naar de rechter te verwijzen. En ik vraag mij echt af of het wijzigen van artikel 13 Zorgverzekeringswet (niet langer vergoeden van niet-gecontracteerde zorg) nu de juiste maatregel op het juiste moment is.

Hanke Bruins Slot
Tweede Kamerlid CDA

Bron: www.skipr.nl